Համշեն աշխարհ, հունվարյան ճամբար
Համագործակցային նախագիծ Նունե Մովսիսյանի հետ
ժամանակահատվածը՝ հունվարի 11
ժամ՝ 11:05-12:35
Նախագծի թեմա՝ Համշեն-Տայքի ազգագրություն
Նախագծի նպատակ՝
- Համշենի մշակույթի ծանոթացում, փոխանցում, տարածում
- Թուրք հայկական համշենական ուսումնասիրություններ
- ճանաչել Համշեն աշխարհը
Խնդիր՝
- ուսումնասիրել տեղանքը,
- ծագումնաբանությունը
- տեղի մշակույթը
- լեզվական առանձնահատկությունները
Նախագծի հիմնական ուղղություններ՝
- Համշեն-Տայք. պատմական ակնարկ
- Համշենի բարբառով պատումներ. ընթերցումներ
- Համշենի բարբառով երգեր, օրորոցային
- Համշենի պարեր և պարերեգեր
- Համշենի տարազ
- Համշենի մշակութային կոթողներ
- Համշենահայեր- հարցազրույցներ
- Համշենյան խոհանոց
Ակնկալվող արդյունք` Համշեն-Տայք ազգագրության փաթեթի ստեղծում, հանրայնացում, տարածում
Նախապատրաստական աշխատանքներ, թարգմանություններ՝
Ամփոփում՝
երգի թարգմանություն՝
Աստված տա, ես լինեմ հարս։
Կտամ օրհնանք ձեր տանը։
Քո մորն ու հորը, Աստված թող օրհնի
Կհագցնեմ ես գուլպաներ նրանց։
Համշենը Տրապիզոնի նահանգի մի տարածք է, որտեղ 16-17-րդ դարերում իշխում էր Համամ իշխանը և համարվում է, որ Համշեն անունը առաջացել է Համամ իշխանի անունից:
Յուրաքանչյուր Նոր տարի, ինչպես ամենուր, այնպես էլ համշենցիների մոտ, մի նոր հույս է:
Ես ուսումնասիրել եմ հարսանեկան ավանդույթը, քանի որ ցանանում էի հասկանալ, թե որքանով են այդ ավանդույթները պահպապանվել համշենահայերի մոտ և կան արդյո՞ք որոշակի նմանություններ մեր ու իրենց ավանդույթների միջև…
Համշենը հայաբնակ գավառակ է, որն այժմ գտնվում է Թուրքիայի տարածքում։ Համշեներենը ամենաառեղծվածային լեզուներից մեկն է…
Թեև «Փոքրիկ իշխանը» նախկինում Թուրքիայից դուրս բազմիցս հայերեն էր թարգմանվել, սակայն գրեթե անհնար էր ձեռք բերել այդ հրատարակությունները…
Համշեներենը (Հոմշեցնակ կամ Հայրէն, հոմշեցմայ) Համշենցիների արեւելեան եւ հիւսիսային խմբերի բարբառ է
Համշենահայերենի կրողները հիմնականում բնակվում են Արթվինի Խոփա շրջանում։
Աննա Խաչատրյան